ویژگی های یک محیط کار مناسب و ایده آل کدام اند؟

محیط های کاری مناسب از نظر شرایط و درجه کاری تفاوت های بسیاری باهم دارند ولی محیط های کاری مناسب از دو لحاظ شرایط متعادلی دارند. اولی شرایط فیزیکی و دومی شرایط روانی. شرایط فیزیکی در محیط کار شامل فضای مناسب کار، نوع میز و صندلی، ابزارهایی کاری از کامپیوتر تا تجهیزات صنعتی، نوع چیدمان میزها، تفکیک فضاها بر حسب نوع کارگروه های مختلف و … بوده و شرایط روانی در محیط کار شامل افرادی که با آنها کار می کنیم، روابط دوستانه بین همکاران و اعتماد متقابل بین مدیران و کارکنان است. بنابراین محیط های کار مناسب باید ویژگی هایی داشته باشند که فرد هنگام مشغول شدن در آن احساس رضایت، آرامش و پیشرفت نماید.

ویژگی های فیزیکی محیط کاری مناسب:

1- کنار هم بودن کارمندان بدون دیوار و پارتیشن

جدا کردن کارکنان از یکدیگر باعث می شود که تعامل کارمندان کم شود و همین تعامل کم کار تیمی را با مشکل روبرو می کند.در کنار هم بودن کارمندان سبب می شود تا با یکدیگر همفکری نموده و نتیجه بهتری دریافت نمایند.

2- استفاده از گیاهان طبیعی

استفاده از گیاهان طبیعی در محیط کار بسیار دشوار نیست و ثابت شده است که استفاده از آنها رابطه مستقیمی با افزایش میزان بازدهی داشته و باعث بهتر شدن کیفیت هوای دفتر، سلامتی کارکنان و کاهش باکتری های مضر می شود. همچنین تحقیقات مختلفی نشان داده اند که استفاده از گیاهان طبیعی در محل کار تا 20 درصد به بهبود حافظه کمک می کند.

3- میزان روشنایی مناسب:

روشنایی یکی از مهمترین شرایط برای یک محیط کار مناسب است. البته كه میزان روشنایی مناسب بر حسب نوع كار متفاوت است . پژوهشگران تلاش كرده‌اند تا درجه مطلوب روشنایی برای مشاغل مختلف را تعیین كنند، اما به نتیجه یكسانی نرسیده‌اند.

4- میزان صدای مناسب:

محیط کاری که آلودگی صوتی داشته باشد، امنیت و آرامش کارمندان را به هم ریخته و در این محیطها خسارات مالی و یا روانی بسیاری ایجاد می شود و همچنین باعث از بین رفتن تمرکز و در نهایت شکل گیزی اشتباهات جبران ناپذیری خواهد شد. خسارات ناشی از سر و صدا فقط روانی نیست بلکه جسمی نیز اثرگذار است مانند سردردهای مزمن، ناراحتیهای معده، خستگی مفرط و غیرعادی، كاهش مقاومت بدن در مقابل آسیبها و آسیب‌پذیری بسیار شدید در مقابل بیماریهای قلبی، عروقی.

5- پخش موسیقی مناسب:

یكی از روشهایی كه به ویژه در سالهای اخیر در غرب متداول شده است، پخش موسیقی برای افزایش عملكرد شغلی و روحیه كارگران در هنگام كار است. موسیقی باعث می‌شود دوره‌های ملالت و خستگی كاهش پیدا كند و كاركنان هشیار باقی بمانند. نتایج تحقیقات در تائید این نكته است كه كاركنان از شنیدن موسیقی در محل كار خود لذت می‌برند و معتقدند با شنیدن موسیقی در هنگام كار، ‌بر میزان تولید آنان افزوده می‌شود.

6- درجه حرارت مناسب:

درجه حرارت موثر و زیاد، بر عملكرد شناختی، جسمی و ادراكی افراد اثر می‌گذارد. برای مثال، در یك تحقیق، از دو گروه از كارمندان خواسته شد در شرایط مختلف، به كار مشغول شوند. نتایج این تحقیق نشان داد میزان ”خطای شناختی“ كارمندان گروه آزمایشی كه به مدت ۷ ساعت در معرض درجه حرارت ۹۵ درجه فارنهایت و رطوبت ۸۸ درصد قرار گرفته‌اند، دوبرابر میزان خطای كارمندان گروه كنترل است كه درجه حرارت محیط آن ۷۵ درجه فار نهایت و رطوبت آن نیز ۲۵ درصد بوده است.

ویژگی های روانی محیط کار مناسب:

1- ساعت کاری مناسب:

افزایش ساعات كار هفتگی نشان می‌دهد كه اكثر كاركنان، وقت خود را به بیماری،‌ زخمی‌شدن و غیبتهای بدون اجازه سپری می‌كنند. افزایش ساعات كار، افت تولید ساعتی و هفتگی را به همراه می‌آورد و موجب می‌شود كه كارگران وقت خود را به بطالت بگذرانند. برعكس كاهش ساعات كار هفتگی، با افزایش تولید ساعتی و هفتگی و كاهش میزان غیبت كارمندان همراه است. نتیجه‌گیری كلی از همه مشاهدات این است كه اگر مدت كار هفتگی از ۴۰ ساعت تجاوز نكند بازده در سطح بالایی خواهد بود.

2- عدم طبقه بندی کارکنان:

در برخی از محیطهای کاری، برخی از مدیران چنان جایگاهی برای خود دست و پا کرده اند که کسی جرأت نکند به آنها انتقاد کند. در عوض، کارکنان موظفند از تمامی دستورات مافوق های خود تبعیت کنند. تنفر حاصل از این نوع برخورد و بی عدالتی، همچون موریانه به جان کل سیستم می افتد و دیر یا زود آن را فرو می ریزد.

3- تشویق و تنبیه در کنار یکدیگر

در  صورتیکه در محیط کار فقط عملکردهای منفی دیده شود و فقط تنبیه و تذکر باشد، انگیزه ای برای کارکنان باقی نخواهد ماند ولی اگر تشویق و تنبیه در کنار یکدیگر بوده و یا حتی تشویق اولویت بیشتری بر تنبیه داشته باشد.

4-مدیران خوش اخلاق:

 ویژگی های اخلاقی و رفتاری مدیران برای کارکنان مهم تر از عنوان شرکت است. وجود مدیرانی که تفاوت های احساسی و عاطفی  را درک کرده و وظایف متناسب با روحیه افراد را برعهده آنان بگذارند، در بازدهی کارکنان تاثیر زیادی دارد.

5-ارزش قائل شدن بر خانواده های کارکنان:

توجه به نیازهای خانوادگی کارکنان، برای مثال اعطای مرخصی های با حقوق برای پدران و مادران می تواند در بهبود روحیه و در نتیجه افزایش بهره وری آنها تاثیر زیادی داشته باشد.همچنین در نظر گرفتن جشن هایی برای کارکنان به همراه خانواده و فرزندانشان می تواند انگیزه و اشتیاق آنان را افزایش داده در نتیجه موجب بهره وری بالاتری گردد.

6- ارتباط موثر بین کارمندان و مدیران:

برقراری ارتباط موثر با کارمندان یکی از حیاتی ترین و کلیدی ترین مهارتهای مدیریت است که کمتر مدیری به آن توجه جدی دارد. اغلب مدیران فقط هنگامی که مشکلی پیش می آید به سراغ کارمندان و یا مدیرانشان می روند. متاسفانه این مدل ارتباط که در بسیاری از سازمانها مرسوم است، اعتماد را در میان آنان از بین می برد.

7- تاکید بر آموزش و توسعه:

در یک محیط کار ایده آل، باید توجه ویژه‌ای به آموزش و توسعه شود. در دورانی که تغییرات، شتاب سرسام‌آوری به خود گرفته‌اند، لازم است که سازمان‌ها این تغییرات را با آغوش باز بپذیرند و بر همین اساس کارمندان خود را آموزش دهند. برای مثال، تکنولوژی چنان سریع در حال تکامل است که چیزهایی که ۱۰ سال گذشته مورد استفاده‌ی سازمان‌ها قرار می‌گرفت، اکنون نخ‌نما و بی‌استفاده شده است.

8- همکاری تیمی و گروهی:

توانایی کار تیمی و گروهی بسیار دشوار است زیرا افراد یک تیم باید دیدگاه های یکدیگر را شنیده و سبک های فکری و کاری یکدیگر را قبول نموده و در کنار هم کار کنند و برای رسیدن به یک هدف فعال باشند.

مطالب مرتبط: